نکات مهم فصل 7 سال دوم تجربی
- کل مایع بین سلولی که سلول ها در آن قرار دارند ، محیط داخلی نام دارد.
2- خون بخشی از محیط داخلی است.
3- محیط داخلی باید حالت نسبتاً پایدار و یکنواختی داشته باشد تا سلول ها در آن زنده بمانند.
4- مجموعه ی اعمالی که در بدن جانداران پرسلولی برای حفظ پایداری محیط داخلی انجام می شود ، هومئوستازی نام دارد.
5- هومئوستازی شامل اعمالی مثل تنظیم قند ، نمک ، آب ، اسید - باز ، دما و دفع مواد زائد است.
6- یکی از مواد زائد که تولیدی واکنش های بدن ، مواد زائد نیتروژن دار می باشند که بیشتر محصول سوختن آمینو اسید ها هستند.
7- مواد زائد نیتروژن دار سمی هستند و باید از بدن جاندار دفع شوند.
8- مواد زائد نیتروژن دار در جانوران مختلف جانوران مخلف با توجه به زیستگاه آنها ، متفاوت است.
9- جانوران آبزی بیشتر آمونیاک ( NH3 ) که بسیار سمی است تولید و دفع می کنند.
10- دفع آمونیاک نیاز به آب زیاد دارد و برای جانداران آبزی مناسب است.
11- پلاناریا و بی مهرگان کوچک از همه ی سلول های سطحی بدن خود آمونیاک دفع می کنند و ماهی ها با آبشش خود آمونیاک دفع می کنند.
12- جانوران خشکی زی به خاطر محدودیت آب ، به جای آمونیاک ، اوره و اسید اوریک دفع می کنند.
13- جانوران می توانند برای مدتی اوره و اسید اوریک را در بدن خود نکه دارند و سپس به تناوب آن را دفع کنند.
14- جانوران برای تبدیل آمونیاک به اوره و اسید اوریک باید انرژی صرف کنند.
15- پستانداران و دوزیستان اوره دفع می کنند که سمیت آن نسبت به آمونیاک 100000 بار کمتر است.
16- وزغ ها در حضور آب ، آمونیاک . در خشکی اوره دفع می کنند.
17- پرندگان ، حشرات و بعضی خزندگان اوریک اسید دفع می کنند که دفع آن به آب چندانی نیاز ندارد.
18- تولید اوریک اسید از اوره و آمونیاک انرژی بیشتری نیاز دارد.
دستگاه دفع ادرار انسان
19- اوره ، اوریک اسید ، کراتینین و مواد خارجی مانند دارو ها و حشره کش ها به وسیله ی کلیه های ما دفع می شوند.
20- کلیه ها به صورت قرینه در دو طرف ستون مهره ها ، در بخش پشتی شکم قرار دارند و هر کدام یک میلیون لوله ی سازنده ادرار (نفرون) دارند.
21- هر نفرون خود شامل چهار بخش است 1- کپسول بومن 2- لوله ی خمیده ی نزدیک 3 لوله ی هنله 4- لوله ی پیچیده ی دور.
22- هر نفرون در انتها به لوله های جمع کننده ی ادرار ختم می شود.
23- دیواره ی لوله ی ادراری فقط از یک لایه سلول پوششی تشکیل شده است ولی شکل و کار این سلول ها در نقاط مختلف متفاوت است.
24- در داخل کپسول بومن ، یک شبکه ی مویرگی به نام گلومرول وجود دارد.
25- دربرش کلیه ، دو بخش قشری و مرکزی دیده میشود که لوله ی هنله در بخش مرکزی قرار دارد.
26- بخش قشری ظاهری دانه دار دارد که به خاطر وجود گلومرول ها در آن بخش است .
27- بخش مرکزی دارای هرم هایی است که ظاهری خط دار دارند که به خاطر وجود لوله های جمع کننده ی ادرار در این بخش است.
28- در بخش مرکزی ، هرم های مخططی وجود دارد که به همراه بخش قشری خود یک لوب کلیه را می سازند.
29- به هر کلیه یک سرخرگ وارد می شود که انشعابات آن از بین هرم ها عبور و در بخش قشری تقسیم و سرانجام گلومرول ها یا کلافه های درون کپسول بومن را می سازند.
30- از گلومرول سرخرگ کوچکی (سرخرگ وابران) خارج و در اطراف لوله های پیچیدهی دور و نزدیک و لوله ی هنله ، انشعابات مویرگی جدیدی به نام شبکه ی مویرگی دوم می سازند. ( شبکه ی مویرگی اول همان گلومرول است)
31- مویرگ های شبکه ی دوم مویرگی بعد از اتصال با هم ، سرانجام سیاهرگ های کلیه را می سازند سید داود حسینی
2- خون بخشی از محیط داخلی است.
3- محیط داخلی باید حالت نسبتاً پایدار و یکنواختی داشته باشد تا سلول ها در آن زنده بمانند.
4- مجموعه ی اعمالی که در بدن جانداران پرسلولی برای حفظ پایداری محیط داخلی انجام می شود ، هومئوستازی نام دارد.
5- هومئوستازی شامل اعمالی مثل تنظیم قند ، نمک ، آب ، اسید - باز ، دما و دفع مواد زائد است.
6- یکی از مواد زائد که تولیدی واکنش های بدن ، مواد زائد نیتروژن دار می باشند که بیشتر محصول سوختن آمینو اسید ها هستند.
7- مواد زائد نیتروژن دار سمی هستند و باید از بدن جاندار دفع شوند.
8- مواد زائد نیتروژن دار در جانوران مختلف جانوران مخلف با توجه به زیستگاه آنها ، متفاوت است.
9- جانوران آبزی بیشتر آمونیاک ( NH3 ) که بسیار سمی است تولید و دفع می کنند.
10- دفع آمونیاک نیاز به آب زیاد دارد و برای جانداران آبزی مناسب است.
11- پلاناریا و بی مهرگان کوچک از همه ی سلول های سطحی بدن خود آمونیاک دفع می کنند و ماهی ها با آبشش خود آمونیاک دفع می کنند.
12- جانوران خشکی زی به خاطر محدودیت آب ، به جای آمونیاک ، اوره و اسید اوریک دفع می کنند.
13- جانوران می توانند برای مدتی اوره و اسید اوریک را در بدن خود نکه دارند و سپس به تناوب آن را دفع کنند.
14- جانوران برای تبدیل آمونیاک به اوره و اسید اوریک باید انرژی صرف کنند.
15- پستانداران و دوزیستان اوره دفع می کنند که سمیت آن نسبت به آمونیاک 100000 بار کمتر است.
16- وزغ ها در حضور آب ، آمونیاک . در خشکی اوره دفع می کنند.
17- پرندگان ، حشرات و بعضی خزندگان اوریک اسید دفع می کنند که دفع آن به آب چندانی نیاز ندارد.
18- تولید اوریک اسید از اوره و آمونیاک انرژی بیشتری نیاز دارد.
دستگاه دفع ادرار انسان
19- اوره ، اوریک اسید ، کراتینین و مواد خارجی مانند دارو ها و حشره کش ها به وسیله ی کلیه های ما دفع می شوند.
20- کلیه ها به صورت قرینه در دو طرف ستون مهره ها ، در بخش پشتی شکم قرار دارند و هر کدام یک میلیون لوله ی سازنده ادرار (نفرون) دارند.
21- هر نفرون خود شامل چهار بخش است 1- کپسول بومن 2- لوله ی خمیده ی نزدیک 3 لوله ی هنله 4- لوله ی پیچیده ی دور.
22- هر نفرون در انتها به لوله های جمع کننده ی ادرار ختم می شود.
23- دیواره ی لوله ی ادراری فقط از یک لایه سلول پوششی تشکیل شده است ولی شکل و کار این سلول ها در نقاط مختلف متفاوت است.
24- در داخل کپسول بومن ، یک شبکه ی مویرگی به نام گلومرول وجود دارد.
25- دربرش کلیه ، دو بخش قشری و مرکزی دیده میشود که لوله ی هنله در بخش مرکزی قرار دارد.
26- بخش قشری ظاهری دانه دار دارد که به خاطر وجود گلومرول ها در آن بخش است .
27- بخش مرکزی دارای هرم هایی است که ظاهری خط دار دارند که به خاطر وجود لوله های جمع کننده ی ادرار در این بخش است.
28- در بخش مرکزی ، هرم های مخططی وجود دارد که به همراه بخش قشری خود یک لوب کلیه را می سازند.
29- به هر کلیه یک سرخرگ وارد می شود که انشعابات آن از بین هرم ها عبور و در بخش قشری تقسیم و سرانجام گلومرول ها یا کلافه های درون کپسول بومن را می سازند.
30- از گلومرول سرخرگ کوچکی (سرخرگ وابران) خارج و در اطراف لوله های پیچیدهی دور و نزدیک و لوله ی هنله ، انشعابات مویرگی جدیدی به نام شبکه ی مویرگی دوم می سازند. ( شبکه ی مویرگی اول همان گلومرول است)
31- مویرگ های شبکه ی دوم مویرگی بعد از اتصال با هم ، سرانجام سیاهرگ های کلیه را می سازند سید داود حسینی